Denunciable

Un dels avantatges de les campanyes electorals és que amb dues setmanes de discursos dels partits hi ha moments en què els polítics cometen errors i, en conseqüència, diuen el que pensen realment. Es deixen portar per l'eufòria que els provoca la massa; pels crits, pels aplaudiments i banderoles, i obliden la mínima dosi de prudència exigible a qui vol governar un país.
Ahir José Blanco es va deixar emportar per la eufòria. Embriac d’entusiasme, animat pel bany de masses i amb la intenció d’ajudar el candidat Montilla a replegar algun vot més, el ministre espanyol va dir que traspassaria la competència de l’aeroport del Prat si el seu company de partit esdevé President. Poques hores després, el mateix Montilla lloava el seu partit amb una afirmació taxativa: “nosaltres no som sectaris”.
El PSOE i el PSC han fet prova del seu sectarisme més antidemocràtic amb la promesa de traspassar el Prat si governen els seus. No val res la democràcia o la decisió majoritària d’una societat? Si Catalunya decideix que governi CiU o qualsevol altre partit, el principi bàsic del comportament democràtic més essencial obliga el govern espanyol a obrir una col·laboració amb el govern català. Trobo esgarrifosa aquesta concepció possessiva de les institucions de l’estat al servei dels interessos del partit. Aquesta actitud caciquista, denunciada diverses vegades en articles i editorials de la CatDem, ens demostra la minsa evolució de les idees polítiques que haurien de ser el motor del canvi mental de l’Estat Espanyol. Malauradament.
El sectarisme en política és sinònim de benefici i favor als propis en perjudici dels aliens. L’objectiu de la política es corrompeix: l’interès comú esdevé interès propi i el sistema perd en imparcialitat i en objectivitat . El PSOE no té cap interes en allò que convé a Catalunya. Tot i que el govern català i els agents econòmics del país demanin la gestió de l’aeroport pel bé del país, el PSOE només en parlarà si governen els seus. Si governen altres, el nostre país, tan se li'n fot.
FUNDACIÓ CATDEM.Blog Dret a Decidir. 2010/11/25

Balanç del Tripartit

El principi bàsic de tot politòleg és poder analitzar els esdeveniments polítics que ens envolten amb una perspectiva aliena als fets que hem d’analitzar. Els politòlegs hem de ser observadors de la política i no pas agents actius que hi participen. En conseqüència, l’anàlisi sobre la gestió d’un govern ha de basar-se en paràmetres objectius per poder comparar quins eren elso bjectius inicials i quins han estat els resultats finals obtinguts.
El segon tripartit, format de nou per la coalició de PSC-CpC, ERC i ICV-EUiA, va mantenir la mateixa aposta estratègica que el primer tripartit: aliar-se des de la coincidència d’esquerres. Aquesta aposta, molt del gust del PSC-CpC i ICV-EUiA, un altre cop va trobar en ERC un aliat que els va permetre constituir una majoria parlamentària en contra de la federació que havia guanyat les eleccions: CiU. ERC, doncs, com ja havia fet amb el primer tripartit, va tornar a justificar el seu gest en clau social, tot i que va afegir-hi una altra aposta estratègica: apropar el PSC a plantejaments més catalanistes. A més, ERC esperava que quatre anys més d’oposició de CiU anirien acompanyats d’una crisi interna de la federació nacionalista que els afavoriria. Es tractava de capgirar el mapa polític nacionalista català a favor dels republicans. Així doncs, els objectius de l’aliança governamental eren molt clars: reivindicar un gir esquerrà en l’actuació de govern i enfortir ERC per damunt de CiU.
Intentar fer un gir esquerrà en l’actuació d’un govern vol dir canviar les prioritats d’actuació i les formes de dur-les a terme. Establir uns objectius en l’acció de govern que siguin tant qualitatius com quantitatius i que afectin, principalment, als serveis públics; prioritzar accions encaminades a eliminar l’exclusió social; fomentar l’activitat econòmica i social del sector públic i, finalment, socialitzar l’actuació pública mitjançant el foment de la participació de la societat civil en les esferes de decisió política. La mateixa Generalitat ens ofereix dades sobre què ha fet en aquest respecte: 17.000 nous mestres d’escola; 40.000 noves places d’escola bressol; la construcció de vuit hospitals, 123 centres de salut, 52 noves comissaries i 18 palaus de justícia; 132.000 persones s’han beneficiat dels ajuts de la llei de dependència; 500.000 persones en atur han accedit a la formació; 62.000 famílies han rebut ajuts per al lloguer o la hipoteca i s’ha iniciat la construcció de 54.000 habitatges protegits; s’han creat nous regadius; s’ha disminuït el quilometratge amb peatges i les víctimes a la carretera i s’han construït 18 noves estacions de metro a Barcelona. És clar que aquestes dades oficials, recollides en l’informe fet públic pel president Montilla sobre el balanç de la gestió del seu govern, cal emmarcar-les temporalment, perquè moltes d’aquestes coses ja estaven planificades prèviament, i també s’han de posar en relació amb l’augment dels recursos propis.
Aquestes dades cal complementar-les, però, amb altres consideracions per poder valorar correctament l’actuació governamental.
Primera consideració. Les actuacions públiques s’han dut a terme per sobre les possibilitats financeres del país. El dèficit de 5.256 milions d’euros de l’any 2009 n’és una bona prova. Tot i l’augment de la pressió fiscal, la despesa ha estat de tal magnitud, que la urgència per trobar recursos financers immediats ha obligat a la Generalitat a endeutar-se encara més amb l’emissió de bons de la Generalitat.
Segona consideració. Les inversions en infraestructures no han pogut compensar el dèficit crònic d’inversió per part de l’estat espanyol. De fet, hi ha un descens progressiu durant tots aquests anys: de 557,1 milions l’any 2007; 829,4 milions l’any 2008; 707,2 milions l’any 2009 i 661,7 milions enguany. Aquest descens demostra la incapacitat de negociació del Govern de la Generalitat, que no ha volgut o no ha pogut fer valer la possible d’influència del PSC sobre el PSOE, ni ha estat decisiu a les Corts de Madrid.
Tercera consideració. La pretensió esquerrana del Govern s’ha topat amb un greu problema. Tot i els recursos abocats, la realitat és que el percentatge del total del pressupost de la Generalitat destinat a polítiques socials ha disminuït des del 2003. Si el 2003 era un 55,5% del total, enguany és un 54% que augmenta respecte dels anys 2007 i 2009, que va ser del 54% i del 51,6%, respectivament. Aquest descens del total de recursos utilitzats per a les polítiques públiques ha anat acompanyat, en canvi, per un increment del 61% des del 2003 del personal que està lligat directament o indirectament a l’empresa pública que implementa aquestes polítiques. L’augment del personal, combinat amb el descens dels recursos utilitzables, ha tingut una conseqüència inevitable: la ineficiència.
Quarta i última consideració. Els ajuts a les vídues o als infants han estat ridículs. En quatre anys, la pensió de les vídues han augmentat 7 euros mensuals i les famílies reben 36 euros més per infant que fa quatre anys. La sanitat ha estat un altre aspecte important de la gestió del Govern. Tot i la introducció del cèntim sanitari, el temps d’espera a la sanitat pública catalana és molt superior a la mitjana espanyola.
I més enllà de la gestió, a l’hora de fer balanç del tripartit cal parlar, també, del a projecció de la imatge del Govern, atès que ha contribuït a la desafecció política que predomina a Catalunya. De fet, el Govern no ha sabut crear confiança. Ans al contrari. El tripartit no ha sabut gestionar l’acord entre tres partits politics diferents, segurament perquè eren massa diferents. Les tensions entre els uns i els altres han estat constants i el president no ha esdevingut l’autoritat interna cohesionadora fins i tot en qüestions tan importants com la Llei d’Educació. Els tres partits s’han fet servir del Govern en benefici propi. Preservar el perfil propi i acontentar el respectiu electorat han estat les prioritats per sobre, és clar, del bon funcionament del govern. Cada departament de la Generalitat s’ha convertit en un compartiment estanc, el que ha debilitat la figura del president i ha generalitzat la sensació de desgovern. Sensació que en el cas del PSC s’ha agreujat per la supeditació als interessos del PSOE. En fi, que el president Montilla no ha imposat la seva autoritat ni als socis ni a la cúpula federal del PSOE.
L’evolució o la involució de l’autogovern ha dominat l’ultima legislatura. Segons fonts del Govern, l’estat ha transferit a la administració catalana 19 competències. Tot i que l’oposició les redueix a 11 competències, el que és evident és que és un nombre molt inferior als 40 traspassos que l’acord tripartit preveia aconseguir en aquesta última legislatura. Els recursos presentats al Tribunal Constitucional contra l’Estatut van donar pas a quatre anys d’incertesa, que la sentència contrària a l’autogovern català va agreujar. El fet de menysprear, i finalment rebutjar, la voluntat democràtica expressada pel poble de Catalunya en referèndum ha tingut el seu efecte: avui dia hi ha molta gent que qüestiona l’encaix de Catalunya a Espanya. I en aquest sentit, el govern tripartit no ha pogut liderar la resposta a la sentència del TC pels constants desacords entre els socis i per la incapacitat del PSC d’enfrontar-se al PSOE de Madrid. En una de les situacions polítiques més complicades des de l’adveniment de la democràcia, el Govern s’ha vist superat pels fets i per la societat civil, cosa que ha fet més palès que mai que aquest govern no ha sabut liderar el país.
Un govern format en clau esquerrana per aparcar la reivindicació nacionalista ha estat superat pel debat sobre l’autogovern, que ha estat determinant. I això ha perjudicat ERC més que no pas als altres dos socis. La seva aposta per nacionalitzar el PSC ha estat un fracàs, fins al punt que l’actual campanya electoral socialista es decanta per l’espanyolisme més que mai, i a sobre ha tingut el cost de patir una escissió interna dels sectors més nacionalistes. I tanmateix, l’aposta d’ERC només té dues explicacions possibles: la incapacitat de fer la lectura política correcta en cada moment o bé, tot i fer-la, la incapacitat de trencar un govern desbordat i desgavellat. La intenció última d’ERC ha estat mantenir-se en el poder per sobre de qualsevol altra consideració.
Fracàs i decepció. Aquest és el balanç del tripartit presidit per José Montilla. Pot ser Catalunya havia de conèixer quins eren els límits de l’aliança entre partits tan diferents com PSC-CpC, ERC i ICV-EUiA. En el primer tripartit ja va demostrar que l’aposta no havia estat molt positiva per al país. És per això que el segon tripartit ja va arrencar amb més oposició que no pas el primer. El resultat final és evident fins i tot per al president Montilla: és una fórmula esgotada, que fóra perjudicial repetir. Cosa que invita al canvi. La història és una concatenació d’etapes i fases. La del tripartit, per tant, ja ha passat.
FUNDACIÓ CATDEM. Blog Dret a Decdiri. 2010/11/11

El concert econòmic

El programa electoral aprovat per Convergència i Unió el darrer diumenge dia 12 de setembre, conté, entre d'altres, la reivindicació del Concert Econòmic. Segons ha fet saber CiU, l'any 2012, aquest concert serà reivindicat davant el govern espanyol per així obtenir un règim fiscal com del que ja en gaudeix la Comunitat Autònoma Basca i la Comunitat Foral de Navarra. Podríem parlar a bastament sobre la responsabilitat històrica d'aquells qui no volgueren el concert en qüestió durant les negociacions en l’època de la transició, però enguany paga més la pena cercar noves possibilitats de futur que no pas retreure’ns el passat.
El concert econòmic és una necessitat de Catalunya, i en conseqüència, plantejar-lo és tot un encert polític. A banda de ser una eina indispensable per a la recuperació econòmica, i per damunt dels debats sobre el referèndum, tenir la possibilitat d’autogestionar i auto-legislar la capacitat financera del país, és un pas endavant clau per a l'autogovern. Fet i fet, és cert que la sobirania fiscal no garanteix una sobirania plena, tanmateix, la possibilita.
El Concert és un sistema que atorga capacitats normatives i d'autonomia en la gestió i la recaptació d'imposts, i que alhora obliga a transferir una quantitat pactada amb l'estat, per fer front a les despeses generals - en relació a la participació en el PIB nacional -. A la pràctica, a banda de recaptar l'IRPF, l'impost de societats, l'impost sobre la renda dels no residents, l'impost sobre el patrimoni, l'impost de successions i de donacions, l'IVA, l'impost de transmissions patrimonials i d’actes jurídics documentats, els impostos especials, l'impost de joc i tasses i els tributs municipals entre d'altres, el Concert atorga la capacitat de normativitzar aquests impostos. Per posar un exemple, Catalunya podria legislar les vacances fiscals de les empreses de nova creació, tal i com va determinar la sentència del Tribunal de les Comunitats Europees de Luxemburg l’11 de setembre de 2008. El Concert ha estat la clau de l'autogovern per al País Basc i per Navarra, i de fet, el consens polític es unànime pel que fa la seva idoneïtat. En aquesta qüestió no hi ha ni dretes ni esquerres, ni partits nacionalistes ni espanyolistes. El consens és, com he dit abans, unànime i absolut.
A Catalunya però, sembla que alguns partits no comparteixen la mateixa responsabilitat de país. El viceprimer secretari del Partit Socialista de Catalunya, el Sr. Miquel Iceta, va dir que “el concert no comporta elements de solidaritat interterritorial”. Probablement, pagaria la pena que els seus companys bascos o navarresos li procuressin un curset monogràfic sobre el finançament. Un cop més, el PSC ens fa veure de manera clara quina és la seva prioritat pel que fa el binomi Estat-Catalunya. Tot plegat, són els socialistes – en el govern els últims vuit anys- els qui haurien de saber, de primera mà, que és a l’administració central a qui pertoca ser solidària amb Catalunya.
Tenint en compte que la futura composició del Parlament espanyol pot necessitar el suport dels partits catalans, aquests, per contra, hi podrien tenir molt a dir. Per tant, una posició unificada i clara del govern català i dels principals partits catalans pot esdevenir un element de pressió molt important. El PSC no pot jugar a electoralismes amb aquest element. Tot i que, un cop més, les prioritats dels socialistes tornen a decebre Catalunya.
FUNDACIÓ CATDEM.Blog Dret a Decidir

Udalbiltzaren osaketa

Datozen hauteskundeek Euskal Herrian utziko dituzten ondorioetaz aritzea oso tentagarria suertatzen zait gaurkoan. Aztertu beharreko aspektuak anitzak baitira: Nafarroan, UPNri gailendu diezaiokeen legebiltzar gehiengoa lortzea, lau probintzietako udaletxe askotan gerta daitezkeen aliantza berriak, aspaldiko partez EAren indar politiko eta sozialaren kuantifikazioa, Aralarren eta EBren arteko koalizioaren onarpen soziala, PSEren indar neurketa eta zer esanik ez, EAJn emaitzek, eta zehazkiago erratearren, erakundez erakunde egin beharreko matematika ariketa berriek, etxe barruan bultzatuko duten lehia eta erabaki politikoak, besteren artean.
Hala ere, herri honen normalizaziorako, udaletan izan daitezken paktoak baino garrantzitsuagoa izango da planteamendu politiko guztien presentzia. Lerro hauek idazterakoan Auzitegi Konstituzionalak ez du hitzik esan oraingoz. Ez noa hain garbia den aspektu batez aritzea, baina Arafatek Nazio Batuen batzarrerako eginiko hitzaldian egindakoa eta esandakoa erabiliko dut legalizazio eta ilegalizazioaren inguruan nire iritzia esateko.
Arafatek egindako hitzaldian bi gauza altxatu zituen batzarkideen aurrean: olibondo hostoa eta arma bat. Olibondo hostoa jasota, tresna horrekin politika egiterik ez bazuen, beste eskuan zeraman arma erabili beharko zuela esan zuen garbi eta ozenki. Hemen, euskaldunen arteko liskarrei probetxu politiko eta historikoa ateratzen dieten alderdi espainolek olibondo hostoa kendu nahi diote ezker abertzaleari.
Aspektu asko badira ere, guztien artetik, Udalbiltzaz aritu nahi dut gaurkoan. Gure herriaren psikologiaren elementu erakusgarri bat izan bada azkenaldian, Udalbiltza da berau. Bere existentziaren beharraz denak ados. Konbenientziaz ere bai. Halere, bat gutxiegi zela eta badaezpada bi egin genituen! Txantxak alde batera utzita, ez da erantzunkizunak banatzeko garaia. Gertatuak gertatu, etapa berri baten atarian gaude, eta aurrera begiratzeko asmoarekin egiten dut artikulu hau.
Udalbiltza bakarra da herri honen nahia. Euskal Herrian sinisten duten herrietako hautetsiek beren borondatez osatzen duten erakunde nazionala. Ezer ez ordezkatzeko intentzioarekin, osatzeko asmoarekin baizik. Bertan, abertzale desberdinek topa behar dute egin, aho batez onargarriak izango diren aspektua urria izango direla jakinik, baina zintzotasunez Euskal Herriaren alde arituz. Borrukatu behar denean borrukatzen. Galtzen bada galduz eta irabazten bada irabaziz. Legebiltzarrean, udaletxeko debateetan edo hainbatetan suertatzen den bezalaxe. Udalbiltza egoera politikotik harago egongo den erakundea izatea lortu behar dugu denon artean. Desadostasunak edo ezinikusiak egoera politikoan nagusi izango den garaian ere jarraituko du lanean Udalbiltzak. Horixe lortzearren, oinarrizko printzipioak adostu eta onartu behar dituzte alderdi nagusiek, beraien hautetsiak izango baitira naugusiki Udalbiltzaren osasunaren mesede edo errudun: Osaketa, funtzioak, finantziazioa eta bermak. Lau talde nagusi eta orokor, baina lau kontzeptu horiek biltzen dituzten aspektu guztiak lotuta, Udalbiltza edozein egoerari egingo dio aurre, edozein udaletxek edo legebiltzarrek egiten dion bezalaxe.
Osaketa izango da adostu beharreko lehenengo aspektuetako bat. Zer egin ezereztatuak izan eta herri bateko biztanleen bozak lortzen dituzten ordezkariekin? Udalbiltzako kide izateko eskubidea al dute horiek? Denon artean irtenbideak topatu beharko genituzke demokraziaren aurka doan aspektu hori gainditzearren eta, modu berean, Udalbiltza erakundeari merezi duen status formala eta loteslea apurka-apurka emanda. Gutxiren gustokoa den iritzia emango dut gai honen inguruan, baina Udalbiltzaren gainean egon diren desadostasunak gainditzearren behin eta betiko baliagarria izango den osaketa onartu beharko litzaioke Udalbiltzari: udal hauteskundeetan hautetsi akta lortuko duten euskal hiritarrak izango dira, hala nahi badute, Udalbiltzako kide. Euren burua ilegalizatuta ikusi duten euskal herritarren borondatea ordezkatzeko formularik topatu ditzake Udalbiltzak. Esaterako, bigarren ganbara bat osatuta eta bertan ilegalizatu dituzten hautetsiak txertatuz. Ganbara hori behin-behinekoa izango da, eta bere funtzioak Udalbiltzaren batzarrak onartuko lituzke. Hartara, Udalbiltza betikotu, bere lana jarraitu dezan ahalbideratu eta ordezkaritzaren gaiari soluzio bat ematen zaio.
Udalbiltzaz hitz egiten bukatzeko zintzoki eskertu beharreko esfortzuak dira gogoratu beharrekoak. Udalbiltza batena eta bestearena. Berdin dit. Udalbiltza bizirik mantendu da, eta esfortzu horretan aritu direnei beren lana eskertu behar zaie. Soinean daramaten kolore politikotik haratago.

GARA. 2007/05/11

Kosovo independienterik ez

Egunkari batean idaztea suertatzen denean, gaien berritasuna izaten da, niretzat behintzat, zailenetakoa. Gaiak behin eta berriz ez errepikatzea alegia. Behin baino gehiagotan aritu natzaizue gaur buruan darabilkidan gaiari buruz, baina, aspergarria izateko beldurra baztertuta, arrazoi soil baina bortitz batek bultzatu nau Kosovoz aritzea: behin eta berriz gai honen inguruan Euskal Herrian entzuten ditudan iritziak.
Gaia konpontzeke dago. Oso laburki, eta gehiegizko sinplifikazioak eragiten dituzten zehaztazun gabeziengatik barkamena eskatuz, albaniarren eta serbiarren arteko iritzi konponduezinak sortzen dituen egoeraren blokeoa gainditu gabe dago oraindik ere. Albaniarrek independentzia aldarrikatzen dute, serbiarrek aldiz, independentzia alboratuko lukeen autonomia. Sozialki, ezin-ikusiak bi komunitateen artean, albaniarrak gehiengo nabarmena izanik, serbiarrak NATOren tropek babestutako erreserba itxurako enplazamendauetan bizi dira, haien herrietatik atera ezinik.
Oso orokortua da Euskal Herrian Kosovoko albaniarren aldeko iritzia. Independentzia zilegi dela esanez, arazoa gehiegi sinplifikatzen dugu, alde batean askatasuna nahi duen herri albaniarra eta bestean askatasun gose horiek ukatzen dituen herri inperialista serbiarra kokatuz. Oso ikuspegi sinplea hain sakona den arazoa aztertzeko. Kosovon dagoen arazoak bi ikasgai oso garrantzitsu erakusten dizkigu guri: lehendabizikoa autodeterminazio eskubidearen teorizazioari buruzkoa eta bigarrena eskubide kolektiboen mugen ingurukoa.
Autodeterminazio eskubidea aldarrikatzen dugu askok Euskal Herrian. Zertan oinarritua ordea? Populuan edo lurraldean? Populazioan oinarritzen badugu, zalantzarik ez da Kosovoko lurraldea osatzen duten km2 horietan albaniarrak direla nagusi. Bost mendez bertan bizi izan diren albaniarrak, bere buruari horrela esaten baitiote oraindik ere: albano-kosovoarrak. Populazioa oinarrituz arazorik ez beraz, bertako biztanleak erroldatu, bozketa egin eta gehiengoak esaten duena errespetatu. Parametro horiek ontzat jotzen baditugu, zein da espainiar subiranotasuna edo frantziar subiranotasuna ukatzeko argudioa? Planteamendua beste era batetan egin nahi dut. Zilegi al da, lurralde bateko konposizio soziologikoa aldatu eta gero, lurralde horren etorkizunaren eragile erabakitzailean bihurtu nahi izatea? Ontzat joz gero, zergatik kritikatu Ipar Irlandan ezarri ziren eskoziar protestante populazioak? Bere garaian Ipar Irlandako sei kondaduetan emandako aldaketa soziologikoak bi komunitateen arteko gatazka sortu izan du urteetan. Han irlandarren planteamenduak onartzen dituzten askok, ordea, ez dituzte Kosovon bizi diren serbiarren planteamenduak konpartitzen. Herri baten etorkizuna ez da soilik populuaren gehiengo soziologikoan oinarritu behar. Badira nire iritziz, kontuan hartu beharreko beste elementu batzuk: herrien eskubide kolektiboen mugak.
Zalantzarik ez da herriek eskubide kolektiboa dituztela. Albaniar herriak (Kosovoren ondoan Albania deritzon herri eta estatu independiente bat esistitzen dela gogoratu) bere etorkizuna erabakitzeko eskubidea du, are eta gehiago, bere buruari eman nahi dion garapen kultural, politiko, soziala eta ekonomikoaz erabakitzen uzti behar zaio. Eskubide horri aldiz, beste eskubide bat kontrajartzen zaio: serbiarrek, munduko beste estaturik ez duen kultura serbiarraren zutabetzat jotzen duten lurralde hori mantentzeko eskubidea. Bi eskubide. Bi arrazoi. Biak zein baino zein zilegi. Baina, bidezkoak izan gaitezen alderapenean: bostehun urteetan integratu ez diren albaniarrak serbiar kulturaren jatorria duen lurraldeari uko egiteko exijitzen diete. Etorkizun zaila bere kulturaren jatorria galtzen duen herri batentzat. Gutako zein dago horri uko egiteko prest? Serbiarrei ordea, urrats hori egin dezaten eskatzen zaie.
Azken elementu bat argitu nahi nuke. Auzia objetiboki egiteko ahalmena edukiz gero, bestelako ondorioetara ailegatuko ginateke. Serbiar errepublikako agintari politiko zehatz batzuek agindutako, planifikatu eta martxan jarritako garbiketa etnikoaren ardura ezin zaio herri oso bati leporatu. Ez da bidezkoa. Eta batzuek egindakoagatik, ezin zaie Kosovorekin inolako erlaziorik izan ez duten miloika serbiarrei bere kulturaren jatorrizko eremua den lurralde horri uko egiteko eskatu. Garbiketa etnikoaren arduradunak atxilotu, epaitu eta zigortu. Zigorrik ez hedatu ordea. Ukaezina da Kosovon bizi ziren serbiar askok Poliziak egindako sarraskeriez profitatu zirela. Orain albaniarrak egiten duten bezalaxe. Norbere kulturan eta hizkuntzan ezin bizitzearen errealitate gordina ezagutzen dugun euskaldunok, hausnarketa txiki bat egin beharko genuke 86an Kosovon serbiarrei esandako hitz horien inguruan: «ez da berriz Kosovon, bere burua atzerritar sentitzen duen serbiarrik izango». Ez al dugu guk askotan penrtsamendu berdina izan?
Ez dut gai gordin baten inguruan inoren iritzia aldatu nahi. Bestelakoa da nire helburua. Euskal Herrian, Kosovoren independentziaren aurka gauden independentistak ere bagaude. Gure kulturaren jaiolekua den Nafarroarekin alderatzen baitugu Kosovo. Besterik ez.

GARA. 2007/03/12

Argia nagusi

Euskal Herriko bake eta normalizazio prozesua aztertzeko garaian baikortasuna edo errealismoa gailentzen ote zaizkidan ez dut batere garbi. Dena dela, egoeraren zailtasun honetan ere, iluntasuna baino argi gehiago ikusten ditut egoera politikoan. Iluntasuna handia bada ere.

Prozesuan itxaropena jartzen duten eragile guztien partetik metodologia nagusia onartu da. ETA eta Espainiako Gobernuen arteko mahaia alde batetik, eta eragile politikoena bestaldetik. Marko orokor honen baitan, ulergarritzat jotzen ditut nik azken hilabeteetan ikusitako urratsak. Ulergarriak bai, arriskutsuak ere bai noski. Konponketa edo alderdi mahaia publikoki martxan hasiko denerako, alderdi nagusiek beraien artean gatazkatsuen izan diren konfrontazio elementuak debatituak eta neurri handi batetan adostuak izango dituztela ziur naiz. Konponketa mahai publikoa ikusterako, prozesuaren arrakasta nahiko bermatua izango dela alegia. Bestela, ez dugu mahairik ikusiko. Beraz, mahai horren prestaketan gauza asko dira debatitu, diskutitu eta adostu beharrekoak. Bestela esanda, mahaiaren egutegi eta parte-hartzeaz gain, adostu beharreko gatazka-gaiak erdi-adosturik egon beharko dira eragileen artean, mahaiaren porrotaren perspektiba mahaiaren gainean eduki nahi ez bada behinik behin. Logika horretan, konponketa mahaiaren eratzeak uste baino denbora gehiago behar izatea positibotzat jotzen dut, mesedegarria baita herri honentzat prozesuaren arrakasta aurrez lotua izan dadin.

Halere, adostu beharrak negoziatzea suposatzen du. Gobernua eta ezker abertzalea dira negoziazio horretan aktore garrantzitsuenetarikoak eta beraien arteko elkarrekiko martxaren arabera izango du prozesu honek arrakasta. Arerioen arteko akordioa behar baita, ez lagunen artekoa. Hortaz, gobernuak zein ezker abertzaleak prozesuaren arrakastaren beharra ikusiarazi nahi diote besteari, arrakastaren beharrak presionatuak negoziazioan batak besteari orain arteko planteamenduak aldarazteko helburuz. Hartara, bakoitzak besteari prozesuaren porrotaren ondorioak gogoratu nahi dizkio antza, batak estatu tresna errepresiboak erabiliz eta besteak kaleak berriz ere aktibatuz.

Soka tinkatzearen jokoa dirudi. Hura gehiago beldurtu, nik gehiago irabazi. Ulergarria, baina tinkatzeak haustura lekarke, eta ez soilik prozesuarena, urte askotako itxaropenarena baizik.

ARGIA. 2006/12/10

PFEZren aldaketa

Aste honetan EAEko foru aldundiek PFEZren aldaketaren ituna ontzat jo dute. Batzar nagusi desberdinen onarpenaren zain, ziurtzat eman daiteke gure zerga bilketa sistemaren oinarri berria. Merezi du benetako eraikuntza nazional eta sozialean hainbesteko eragina duen aspektu honetaz aritzea.

Aritu bai, larritu ere bai. Gizarte batek bere buruari ematen dion zerga sistemak zuzenean du zerikusirik eraiki nahi den gizarte ereduarekin. Hortaz, gutxiago bilduko duen zerga sistema eman behar badiogu gure buruari PFEZren aldaketa berri honen bitartez, zein da EAEn eraikitzen ari garen gizarte mota? Bizi garen europar inguruan aztertuta, ikuspuntu ekonomizista batetik baita ikuspuntu sozial batetik ere, defendatzen dut diru-biltze kopuruen handitzea.

Ekonomikoki gastu publikoaren gutxitzeak baino handitzeak egiten dio mesede ekonomiari. Diskusio sakona da honakoa, leku eta patxada gehiago behar duena aitzitik. Bigarren aspektuan zentratu nahi dut.

Ikuspegi sozial batetik, ekuazio sinple batek zerga jaitsieraren aurkako iritzira bultzatzen nau: Sarrerak­gastuak=diru etekina.

Sinplea oso formula. Sinpleegia. Baina, matematikan iaioak ez garenok ere erreflexio xume bat egiteko paradan gaude. Diru etekinetan diru galerarik nahi ez bada, sarrerak jaistekotan gastuak ere jaitsi egin behar dira. Gastu sozialen jaitsiera Amerikatik pixkanaka-pixkanaka nagusitzen ari zaigun gizarte eredu baten isla da. Zerbitzu publikoen gastua jaitsiaraziz, administrazioa zerbitzuen desagerpenera edo pribatizaziora bultzatzen du epe ertain zein luzera. Gastu soziala ez da administrazio baten kapritxoa izaten, behar bati erantzuten dio beti. Epe motzera, norbanakoen diru zergen jaitsierak onarpen ona du zerga ordaintzaileen artean, baina luzarora kalte gehiago ditu onurak baino.

Euskal Herrian orokorrean, eta EAEn zehazki, porrot egingo du sistemak, diru sarrerak handitzen ez badira. Gastuak txikitzeari zaila deritzot, are eta zailagoa behar sozialen handitze dinamika batean murgilduta baldin bagaude. Jada, desoreka dago ordaintzen dugunaren eta jasotzen dugunaren artean.

Bada, ordea, zerga zuzenen jaitsiera zeharkako zergen igoerarekin konpentsatu nahi duenik, hartara diru sarrerak gutxitu ez daitezen. Honek ere badu bere arrisku sakona. Zeharkako zergak denek neurri berdinean ordaintzen ditugu, gutako bakoitzak duen errentari muzin eginez. Diru sarreren araberako ordainketa bermatzen duen elementu bakarra errentaren gaineko (eta enpresetan elkarte zerga) zerga da. Beraz, gehien duenak gehiago ordaindu dezan, zeharkako zergak alde batera utzi.

Aspektu positiboak nabarmentzea ere bidezkoa denez, egia da iruzur fiskalaren aurka borrokatzeko mekanismo hobeak jartzen direla martxan. Oro har, txuriak eta beltzak. Emaitza, nire ustez, grisa, iluna. -

GARA. 2006/11/23

Kalera

Egoera politikoaren azterketa kezkatua egin genuen Oinarrizko Hitzarmen Demokratikoan biltzen garenok joan den astean. Gure helburua konponbide politikoa izan da beti, eta hori posible egin ahal izateko, elkarrizketa mahaia jo dugu ezinbesteko tresnatzat: herri honetako sentsibilitate eta lurralde guztiak bilduko dituen mahaia, hain zuzen.

Lanean hasi ginenetik harreman ahalegin itzela egin dugu euskal eragile politiko, sindikal eta sozial ororekin. Betiere, eragile guztiak errespetatuz eta kontuan hartu nahian. Elkarrizketa esfortzu horrek ondorio nagusi batera bultzatu gintuen: konponbide mahaia posible egingo zuten baldintza politikoak lortu behar ziren.

Gatazka politikoak soluzio politikoa behar du. Eta soluzio politikoak tresna bat du ezinbestekotzat: elkarrizketa. Berau posible egingo zuen giro politikoa lortzea izan da eragile askoren lana azken hilabeteetan.

Sei hilabete badira ETA erakundeak su-etena eman zuenetik. Sei hilabete aitzakiarik gabe. Elkarrizketa politikoari ekiteko baldintzak dauzkagula. Sei hilabete hauetan aitzakia gehiago asmatu dituzte mahai politikoa ez eratzeko. Egiaztatzea, gero Batasunaren legalizazioa, orain kale borroka...bata bestearen atzetik aitzakiak jarri dituzte konponbide mahaia ez eratzeko.

Euskal Herriko gizarteak bakea eta normalizazioa merezi eta nahi ditu. Ziur naiz euskal jendarteak ezin duela egungo egoera politikoa ulertu. Ziur naiz jendartearen nahia eragileen elkarrizketa mahaia eratuta ikustea dela, non itun politiko bat lortuko den, azkenik, itun hori euskal jendarteari aurkeztuko zaio, baiezkoa edo ezezkoa eman diezaion. Euskal jendarteak ardura handia du gaur egun gauden egoera politikoarekin. Nire ustez, jendartearen bultzada eta inplikazioa beti garrantzitsuak izan badira ere, oraingoan are eta garrantzitsuago. Inoiz baino ozenago aldarrikatu behar dugu konponbide mahaia: aitzakiarik ez dagoelako eta herri honek konponketaren beharra duelako.

Urriaren 7rako antolatu diren elkarretaratzeek premiazko garrantzia dute horregatik: ozen eta jendetsu izan behar gara kalean eskuetan dugun prozesu politikoaren alde. Bertan, hainbat eragilek adosturiko komunikatu bat irakurriko dugu. Prozesu politikoa une kezkagarrian badago ere, ziur gara herri honek aitzinera bultza dezakeela. Alderdi politiko batzuetako ordezkarien eskuetan soilik utziz gero, hainbestetan borrokatu dugun elkarrizketa politiko garaia ezabatu egingo da. Eta, zalantzarik ez dut, borroka armatuaren aldeko defentsa egiten zuenak argudio indartsuak izango dituela elkarrizketa politikoak emaitzarik lortzen ez badu. Gure esku dago. Guk, OHDtik, tresna berri bat eskaini nahi diogu herri honi beste behin bere oihua ozen esan dezan. Atera gaitezen beste behin kalera konponbide mahaiaren alde. -

1515eko ekainak 11

1515eko ekainak 11. Gaztelako Burgos hirian gaude. Bertan Gaztelako Gorteen bilkura egiten ari dira, Nafarroako Erresumatik datorren bisitari ospetsu baten agerraldia izango delarik: Alba-ko Dukea. Bisitaldiak zirrara berezia sortzen du bertaratu diren Gaztelako noble, elizgizon eta hirietako ordezkarien artean, Erromako Aita santuak Nafarroako Erresumaren inguruan harturiko erabakiaren berri ematera dator eta. Bertan ez da present Nafarroako Gorteen ordezkaririk, ezta Gaztelaren alde borrokatu diren Nafarroako hainbat familiaren testigantzarik ere.

Nafarrak ez diren ordezkarien aurrean Aita santuaren erabakiaren berri ematen da: Aurrerantzean Nafarroako lurrak Gaztelako Fernando II.aren esku geratzen dira, bere alaba Juanari eman diezazkion, horrela Granada, Leon eta Gaztelarekin bat egin dezaten. Ordainean, Nafarroako foruak eta ohi- turak gorde beharko dira, gerrak sorturiko kalte ekonomikoen ordaina emango zaiolarik Iruñeko hiriari, betiere Gaztelako erregearen borondatez. Aita santuaren erabakia konkista berri baten bedeinkazioa bada ere, kezkati dira Gaztelako Gorteetan. Nafarroa konkistatu dute baina noiz arte? Foruak gorde? Ordainketak?

Gorteen kezkak lasaitzearren, Albako Dukeak aurkezturiko erabakia zehazten da. Nafarroako lurrak Gaztelarenak izango dira «para siempre jamás», ordainketak egiteko ez dira Gaztelako beste erresumen baliabideak erabiliko: Nafarren zergak eta tributoak erabiliko dira, eta foruen errespetuaren irakurketa berria egiten da: Nafarroako Gorteen esistentzia ez da zalantzan jartzen, baina Nafarroari buruzko erabakien berri ez zaie Nafarroako Gorteei emango.

2006ko iraila. Gaztelako Gorteak «Cortes generales» deitzen dira orain. Nafarroako erresumarenak izandako lur batzuk bi elkarte autonomotan banatuta daude. Beraien oraina eta etorkizuna, 1515ean bezalaxe, erabakitzeke dago oraindik. Orduan hitza, erabakia, lehenaldia eta etorkizuna kendu ziguten haien erabakiz, eta orduko Nafarroako autoritate ofizialen adostasunez. Ez ditzagun lehenaldiko akatsak errepikatu. Euskal Herriko gorterik ez dugu, baina Euskal Herriaren ordezkaritza izango den mahai politikoa eratzea gure esku dago. Ez Gaztelaren esku. Euskal Herriko mahai politikoak hartuko ditu herri honen etorkizunaren inguruan eman beharreko diskusioak eta adostasunak, baldin eta, berriz ere, gure etorkizuna orduko Gaztela gizonen esku utzi nahi ez badugu.

Orduan ez ziguten hitzik eman. Gaur, antza, hitzari uko egin nahi diote batzuek. Hemengo mahaiaren beharra ikusten ez dutenek Burgosera joan ez ziren Nafarroako autoritate ofizialen jarrera berdin-berdina dute, 491 urte pasatu badira ere. Batzuen itsukeriak ezin du herriaren ilunpea izan halere. Beraz, oraingoan ondo egin ditzagun gauzak: euskal debatea, euskal ondorioak eta euskal ordezkaritza. Gainontzeko formulak sobera ezagutzen ditu herri honek. -

Déu n'hi do

Begiak eta belarriak erne daramatzan bidaiariak, herri berrien ezagutza fisikoaz gain, bertakoen izateko eta pentsatzeko moduaz jabetzeko aukerak izaten ditu. Katalunian esfortzu hori egin duen edonork badaki Euskal Herria eta euskal herritarrak altxor txiki bat garela beraientzat, zaindu beharreko eredua eta lagundu beharreko herria. Izatez, behin baino gehiagotan beren buruaz baino gutaz ez ote diren gehiago larritzen pentsatu izan dut. Ispilutzat hartzen gaituzte, beren eskubideen lorpenak gure borrokarekin lokarri ikusezina baino errealago bat izango balu bezala. Elkarbanaturiko patua bailitzan. Zoritxarrez, estatutu berriaren diskusio antzu honekin hautsi da patu eta ibilbide komuna. Herenegun arte.

Esquerra Republicana de Catalunya alderdiak ezezkoa erabaki du. Ondo diot. Alderdiak erabaki du. Behetik gorako prozesu eredugarrian. Halere, erabaki horrek eragiten didan poza ez datza alderdien barne demokrazia indartzean, prozesu honen guztian hasieran egindako akats barkaezin bat zuzentzean baizik.

Kataluniako mapa politikoa aztertuta, Esquerra da ordezkaritza instituzionala eta planteamendu independentistak jorratzen dituen alderdi bakarra. Bestela esanda, Kataluniak, Euskal Herriak bezala, Espainia eta Frantziarekin bizi duen gatazka politikoaren irtenbidearen aldeko presio tresna konstantea izan behar du Esquerrak. Eskuduntzen eztabaidaz gain, lehenik konpondu beharreko gatazka politikoa jarri behar du beti Esquerrak mahaiaren gainean. Berak egin ezean ez baitu beste inork egiten.

Hauxe da, hain zuzen, hainbeste kataluniar abertzalek Euskal Herria eredugarritzat hartzeko arrazoia. Hemengo alderdi abertzaleak, modu eta intentsitate desberdinetan, arazo politikoa konpontzeko esfortzu eta negoziaketetan ari dira. Arazoa osotasunean: erabakitzeko eskubidea barne. Kataluniako alderdiek ez dute marko berriaren eztabaida termino horietan planteatu. Lasaitu ederra hartu du Zapaterok kataluniarren estatutua autogobernurako tresnatzat planteatu diotenean.

Esquerraren ardura ukaezina da. Gobernuko alderdia izanik, bere ardurapean zegoen prozesu honetan konpondu beharreko arazoak aurkeztea. Horretarako eman zioten boza milaka eta milaka kataluniarrek. Azken egunetan erabakitako ezezkoaren bidez, estatutu honetatik kanpo geratuko da, eta ezarriko den marko berri horren aurka ariko den aukera politikoa izango da. Hori behar du izan Esquerraren funtzioak. Markoa kritikatu, aldatu eta Kataluniak dituen ukazio eta zapalkuntza politikoen amaiera lortzeko tresnatzat eskaini bere burua Kataluniako herriari. Ezezkoak berriro aukera hori ematen dio. Profitatu dezala.

Gara. 2006/05/11

¿Qué nos jugamos?

Esta es la pregunta que gran parte del electorado independentista de
Euskal Herria se estará haciendo estos días, y consecuentemente,
planteándose la conveniencia de participar en el proceso electoral.
¿Nos jugamos realmente algo quienes aspiramos a un Estado Vasco
independiente? Depende del punto de vista: a corto plazo podría
pensarse que no, pero creo que estas elecciones tienen más
importancia de la que pensamos para los movimientos políticos que a
medio y largo plazo puedan darse en el mapa electoral de Euskal
Herria.

Además del argumento utilizado repetidamente por los diferentes
partidos de que es necesario estar donde se discuten los intereses de
nuestro pueblo, los resultados obtenidos por las fuerzas políticas de
nuestro país pueden forzar el replanteamiento de estrategias asumidas
por éstos. Por primera vez en estos últimos años EA concurre en
solitario a las elecciones, alejada del PNV, en el ámbito del
nacionalismo vasco que no comparte las vías político-militares de ETA.

EA hace una apuesta arriesgada pero coherente con la línea política
ganadora en el último congreso. Su proceso interno de cambio, de
reorientación estratégica de la política hacia un ámbito de
independentismo pragmático y social había de encarar en algún momento
su viabilidad en este país, alejado del nacionalismo de campaña
electoral y de una práctica política diaria poco coincidente con la
necesidad de asumir riesgos políticos en las instituciones vascas,
con el objetivo de orientar este pueblo en una dirección de
emancipación social y nacional. La respuesta que los ciudadanos den
al proyecto que representa EA confirmará lo que miles de ciudadanos
de este país pensamos: es necesaria y positiva una fuerza política
que aúne independentismo con pragmatismo y valores nacionales con
valores sociales. Por resumirlo gráficamente: es posible estar en las
instituciones para legislar de forma que el gobierno ultra-derechista
del PP recurra la ley antes de su publicación (Ley de Sistema
Universitario Vasco) y participar en Eztabaidagunea para avanzar en
la resolución del conflicto y en la construcción nacional.

Las apuestas estratégicas de los partidos no han de variar como
consecuencia de sus resultados electorales, pero es indudable que los
partidos sólo disponen de las elecciones para medir el grado de
aceptación de su actividad política. La viabilidad del nacionalismo
que representa EA, las puertas abiertas que ha mantenido a Batasuna
cuando los demás miraban a otro lado y las denuncias de vulneración
de derechos individuales y colectivos desde todos los puntos de vista
y en todos los ámbitos pasan un examen capital. Por eso, quizás nos
juguemos más de lo que pensamos en estas elecciones. El tiempo dirá

Mundu ordena berria

Gizateriari zail egiten zaio askotan bere garaian gertatzen diren transformazio askoren benetako dimentsioaz jabetzea, eta historiaren perspektiba analitiko objektiboa izaten da urte batzuk pasatu eta gero aldaketa politiko, ekonomiko eta sozial askoren benetako garrantziaz jabearazten gaituena. Horren ondorioz, fenomenoak gertatzen diren heinean azpi-baloratuak izan ohi dira eta gizartea, aldaketa kualitatiboen protagonista izatetik transformazio horien pairatzaile izatera pasatzen da. Horixe gertatzen ari da gaur egun, mundu mailako ordenan erantzukizun garrantzitsua duten hainbat erakundek eraldaketa sakonak izaten ari baitira, besteak beste Nazio Batuen Erakundea eta Europako Batasuna.

Irakeko inbasioak argi utzi du NBEren erabaki ahalmena oso erlatiboa dela. Munduko Nazioen Batzarrak, Batzar Orokorrak alegia, ez du erabaki ahalmenik eta erakundearen benetako botere organoak, Segurtasun Kontseiluak ez du bere esku edozein naziok hartu lezakeen erabaki baten aurkako neurri efektiboak hartzeko baliabiderik. Erabaki komunek ez dute lortu aldebakartasuna eragozterik, eta estatubatuarrek, errusiarrek edo txinatarrek egingo luketen bezalaxe, nazioarteari dagozkion erabakiak hartzen dituzte beren interesen alde, nazioarteko legedia errespetatu gabe, eta NBEn egon litekeen gehiengo iritzia alde batera utziz. Mundua globalizatzen ari zaigun honetan, batzar bidezko diskusio eta erabaki dinamika lortu ahal izateko eman beharreko urratsak balazta kualitatibo handia izan du estatubatuarren jarreraren ondorioz, nabaria baita, potentzia batek nahiko nagusitasun duela gainontzeko nazioei eragiten dieten erabakiak hartu eta betearazteko.

Europako Batasunaren eraldaketa da bigarren fenomenoa. Hamar estatu sartu berri dira Batasunean, eta 25 estatuen batasun politiko eta ekonomikoa arautuko duen Europar Konstituzio bat da mintzagai egunotan. Urte gutxian sakonki aldatu behar izan dugu gure Europaren perspektiba: muga itxiko estatu desberdinen lurralde handi bat izateari utzi eta hizkuntza, erlijio eta bizimodu desberdinak biltzen dituen batasun politikoa bihurtu da, Lisboatik Budapesteraino zabaltzen den erakunde berri horren baitan kokatzen direlarik baita ere euskaldunen interesak.

Mundua izugarri aldatzen ari da. Estatu Batuak ordena bat inposatzeko gai dira eta Europan estatu erraldoi baten hazia landaturik dago. Gu ez gara, ordea, aldaketa horien pro- tagonista, eta asko jota, behatzaile objektibo legez aldaketa horiek konstatatu ditzakegu egunez egun hedabideetan. Ezkerra askatasunaz ari denean, honetaz aritzen da, askatasunaren ezinbesteko ezaugarria baita aldaketen protagonista izateko libre sentitzea.

Gazte Abertzaleak. 2003/04/26

Euskal Herriaren balkanizazioa

Euskal Herriko gatazka Irlandakoarekin parekatzeko joera dugu, han ematen diren baldintza politikoak hemen ezagutzen ditugunekin antzekotasun handiak zituztelakoan. Aldekotasun horren zuzentasuna debatitzeko asmoa ez darabilkit buruan gaurkoan, baizik eta bestelako hausnarketa bat, Euskal Herrian gerta litekeen balkanizazioa alegia.

Finean Euskal Herriko arazo politikoa nortasun arazo bat baita. Nortasun politiko arazo bat. Norbere burua espainiartzat eta frantziartzat jotzen dutenak egon badaude, baina era berean ukaezina da norbere burua soilik euskalduntzat jotzen dugunak ere egon bagaudela. Gerta liteke nazio kontzeptzio batzuek beren estatu propioa izatea, eta era berean gerta liteke beste batzuk propioak ez diren beste nortasun politiko batzuetan murgildurik geratzea. Errealitate honekin, estatuek nahitaez egin beharreko hautu bat dute pare-parean: estatuarekin bat datorren nortasun politikoa ukatu ala onartu.

Errespetu kasuan formula anitz daude nortasun politiko desberdinek elkarri errespetua frogatu diezaioten, beti ere baldintza sinple batetan oinarrituz: desberdinaren errespetua eta desberdinaren erabakitze ahalmenaren onarpena gauza bera dira. Hortik abiatuta, komunitate politiko desberdindu batek erabaki asko har ditzake: Estatuan txertatzea federalismoan, konfederalismoan, autonomian, zentralismoan edo estatu berezitasunean oinarrituz, edo estatutik at proiektu propioari ekitea. Edozein aukera da posible, baina denek dute abiapuntu bera: nortasun politiko desberdinduen onarpen.

Ukazioa da beste aukera. Hau da, herri batek bere estatuan nortasun politiko bakarra egoteari irmo eustea. Hau arazo larria izan ohi da estatuentzat askotan: ukatua sentitzen den komunitatea errekonozimenduaren aldeko norgehiagoka politikoak abiaraztea. Norgehiagoka horiek batzuetan militar itxura ere hartu dute, eta kasu zailenetan borroka militar hutsean transformatu dira. Balkanetan, azaldutako hiru aukeretatik azkena nagusitu zen. Serbiarrak, kroaziarrak eta bosniarrak bestearen nazio identitate sentimen- duari muzin eginez komunitate arteko gatazka militar odoltsuak abiarazi zituzten. Eta nire ustez guk kontuan hartu beharrekoa ez da gerraren eta garbiketa etnikoaren konstatazio objektiboa, baizik eta militarismoaren nagusitasuna suposatu zuen dinamika militaristazale itsua. Beste komunitatearen eskubi- deen ukazioa, komunitate desberdinen arteko distantziak gutxitu baino erakartzen dituen hedabideen jarrera, jarrera polizial eta militarzaleen pixkanakako nagusitasuna eta justifikazio publikoa… honen guztiaren berri izan zuten Balkanetan, eta honen guztiaren berri izaten hasiak gara hemen. Baikortasunak eta ezkortasunak alde batera utzita, merezi du honen gainean apur bat pentsatzea.

GAZTE ABERTZALEAK-eko Aldizkaria. 2003/03/06