Historia berri baten abiapuntua

"Kataluniak hauteskunde historikoak biziko ditu. Izan ere, Kataluniar Estatua sortzearen aldeko zeharkako kontsultatzat jo dira hauteskundeak. Oraingoan, alderdi abertzaleek helburu baten aldeko botoa eskatzen dute: estatu librea."
Berria-n azaroak 17an agertutako artikulua.

Goiberri Hitza

Hona Goiberri astekariak 2012ko azaroak 05ean gindako elkarrizketa.

Elkarrizketa Goiberri-ren webean ikusteko sakatu hemen.

Martin Aranburuk (Urretxu, 1974) zientzia politikoak ikasi zituen EHUn. Eusko Alkartasuna alderdiko Gazte Abertzaleak taldean egin zituen politikan lehenengo urratsak. Alderdi beraren ordezkari gisa Eusko Legebiltzarreko kide izan zen 2001. urtean hasitako legealdian, eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailean lan egin zuen 2005etik 2008ra bitartean.
Euskal politikagintzaren lehenengo lerroa utzi, eta gai pertsonalak tarteko, Bartzelonara (Herrialde Katalanak) joan zen. Egun, Convergencia Democratica de Catalunya (CDC) alderdiari lotutako CatDem fundazioan egiten du lan.

Zein egoera bizi dute gaur egun herritarrek Katalunian?
Hitz bakarrarekin azal daiteke: nekea. Egun, Espainiarekiko sekulako nekea dute katalanek. Nekatuta daude arlo sozialean, politikoan eta ekonomikoan. Maila sozialean espainiarrek ez dituzte katalanak gustuko, eta asko dira horren adibideak. Ekonomikoki, krisiaren eragina bortitza izan da Katalunian, eta kutxan dirurik ez zegoenez, murrizketak egin behar izan dituzte. Kudeaketa txarra egin dutela egotzi dakieke, baina badago datu bat Espainiako gobernuak 2008ra arte publiko egin ez duena. Zenbat jasotzen du estatuak Kataluniatik? 16.000 milioi euro urtean, 44 milioi eguneko. Hemen, Euskal Herrian ez bezala, ez dugu bertako zergak biltzeko eskuduntzarik.

Politikoki nondik dator nekea?
Hasiera garbia 2006an gertatutakoan kokatu daiteke. Urrats guztiak eman eta gero, Espainiako Auzitegi Konstituzionalak muzin egin zion Katalunian onartutako autogobernu berriari. Auzitegiak erabakitzeko eskubidea nork duen argi eta garbi utzi nahi izan zuen. Kolpe gogorra jo zioten Kataluniako indar abertzaleek historikoki izan duen estrategia itun zaleari; zauri mortala izan zen. Ekonomikoki kaltetuta sentitzen dira katalanak. Espainiari itun fiskal berria proposatu zioten –Hego Euskal Herriko lurraldeek duten kontzertuaren antzekoa–, eta jasotako ezetzak Madrilen adostasunerako borondaterik ez dagoela agerian utzi zuen. Egoera hori ikusita, Katalunian gehiengoak Espainia utzi eta bide propioa egitea nahi du.

Independentziaren eskakizuna lehen lerrora ekarri du CiUk, eta diskurtso berri horrekin aurkeztuko da hilaren 25eko hauteskundeetara.
Alderdi politikoek hauteskundeak irabazi nahi dituzte. Beraz, ezin diote gizarteak dioenari entzungor egin. Egun, gizarte katalanak itunak alde batera utzi nahi baditu, nola egingo du CiUk Madrilekin paktuak egiten jarraitzeko apustua? Ezinezkoa da. Hori da, nire ustez, PSCren akats politiko handiena. Kataluniako sozialistek ez dute gizarteak egin duen eboluzioa onartu nahi. Hemen beste inon gertatuko ez den fenomeno politikoa gertatuko da datozen hauteskundeetan: murrizketen erantzule den alderdiak ez die soilik aurreko emaitzei eutsiko, hobetu egingo ditu.

Gizartearen eskaerari erantzuteaz gain, ba al dago faktore gehiago CiUren aldaketan eragin duenik?
CDC gobernatzen dutenak nortzuk diren ikusita, belaunaldi aldaketa egon dela esan daiteke. Uniok alderdiak bere txikitasunean ez dauka CDCren estrategia politikoan eraginik. Pujolen garaian gazte zirenak dira, eta diskurtso abertzalea oso barneratuta dute. Beste faktorea enpresarien babesa da. Arrazoi ekonomikoak tarteko, historikoki CiUri sostengua eman dioten enpresari zati handi bat independentziaren alde dago.

Badira, halere, egoera ekonomikoak gogo independentista indartu duela diotenik.
Bai, zalantzarik gabe. Mugimendu abertzale guztiak hainbat arrazoien batura dira. Eskoziako edo Quebec-eko aldarrikapenak ez dira nortasun aldarriak soilik; arrazoi ekonomikoak ere badaude. Euskal Herrian ez al dugu independentziarekin hobeto biziko ginatekeela esaten?

Inkestak bat datoz indar abertzaleek hauteskundeak irabaziko dituztela esaterakoan. CiUk, agindu bezala, erreferendumerako bidea irekiko al du?
Bai, dudarik gabe. Hurrengo legealdian galdeketa egingo dela dioen mozioa onartu zuten indar abertzaleek eta Iniciativa per Catalunya alderdiak legebiltzarrean. Artur Mas lehendakariak esan du, Espainiaren baimenarekin edo gabe, galdeketa egingo duela. Konpromisoa garbia da. Nazioartean zilegitasuna irabazteko ezinbestekoa izango da erreferenduma. Katalanen gehiengo zabal batek emango dio benetako zilegitasun demokratikoa Kataluniaren gogoari. Kataluniak Europaren aurrean bi bermerekin aurkeztu nahi du bere burua: hauteskundeetan lortutako gehiengo zabalarekin eta independentziaren alde irabazitako erreferendumarekin.

Nola uste duzu erreakzionatuko duela Espainiar estatuak?
Espainiak gogor egingo du kontra, Espainiako barne produktu gordinaren %18,6 Kataluniak sortzen baitu. Aberastasun asko galduko luke estatuak, arrazoi politikoetatik haratago, arrazoi ekonomiko indartsua ere badago tartean. Ez dut uste esku-hartze militarrik egongo denik, baina Espainiak legearekin lotutako baliabide guztiak erabiliko ditu independentzia prozesuak puskatzeko; konstituzioaren 155. artikulua erabilita autonomia ezeztatzea barne. Gizartean beldurra zabaltzeko diskurtsoak ere baliatuko ditu. Itun politikoa ideala litzateke, baina ez dut uste Madrilen sezesio prozesurik negoziatzeko prest agertuko direnik.

Testuinguru horretan zein izango da orduan bidea?
Gatazka juridikoa sortzea, legebiltzar demokratikoen arteko gatazka, hain zuzen ere. Katalunian, hurrengo legealdian legebiltzarrak aldebakarreko deklarazioa egiten duenean, Europan konpondu beharreko gatazka juridikoa sortuko delakoan nago.

Europar Batasunak esku hartuko duela uste al duzu?
Bai, baldin eta legebiltzarraren erabaki demokratikoa –babesa %75tik gorakoa izan daiteke– eta erreferendum bidez katalanen gehiengo handi batek onartzen badu.

Ezin al diote europar legeriari heldu Kataluniako independentziaren aldeko erabakia alboratzeko?
Momentu honetan erantzun horren bila ari gara hainbat txosten eta ikerketa aztertzen. Kataluniako eta atzerriko zenbait adituri txostenak eskatu dizkiegu. Europar legeriak ez du kide den estatu baten sezesio prozesurik aurreikusten. Lisboako Tratatuak berak ez ditu aurrez ikusten egoera horretan aplikatu beharreko mekanismoak. Ez dago garbi Katalunia independizatuz gero, Europar Batasunetik eta eurotik kanpo geratuko ote den. Nazioartean babesak lortzea garrantzitsua da. Aitzitik, Kataluniaren kasuan garbi ulertu behar da atzora arte hain neurtuak ziren CiUkoak ez direla bat batean erotu, eta ez dute ondo aztertuta ez dauden urratsik emango. Legebiltzarrean alde bakarreko deklarazioa bultzatzen bada, nazioartearen erantzuna zein izango den aldez aurretik jakingo dute.

Antzekotasunak ala ezberdintasunak dira gehiago Kataluniaren eta Euskal Herriaren artean?
Desberdintasunak gehiago dira. Biek dituzte subiranotasun gatazkak eta biek nahi dute Europako kide izan. Aldeak sakonagoak dira, ordea. Euskal Herriak indarkeria guztiz gainditzeko prozesua egin behar du lehendabizi. Abertzaleen arteko elkarlana zailagoa ikusten dut euskaldunen artean. Lurraldetasunean ere aldea dago, Euskal Herriak ez baitu Nafarroarik gabeko biderik egingo. Abertzaletasun bera desberdina dela esango nuke: euskalduna nortasunean errotuago dago, katalana kulturan eta ekonomian.

Àgora, 22-10-2012

Programa especial "Àgora" sobre les eleccions al País Basc amb la participació de Joan Subirats, Martin Aranburu i Montserrat Nebrera.

Podeu veure el vídeo aquí.

Especial de Catalunya Ràdio 21-10-2012

Programa especial amb la participació de Joan Subirats, Joan B. Culla i Martin Aranburu.

Podeu escoltar aquí. 

El suplement de Catalunya Ràdio

Tertúlia del dia 21 d'octubre de 2012 amb Gorka Knör, Paco Maruenda i Martin Aranburu.

Pots escoltar-la aquí. 

Tertúlia a 8 tv

Des d’una mirada catalana hem analitzat com aquests comicis poden influir en les pròximes eleccions al Parlament de Catalunya del 25 de novembre.

Josep Cuní ha conduït aquest espai, en què diversos analistes i representants polítics han comentat i debatut els resultats a mesura que s’han anat coneixent. Gemma Calvet, Manuel Milián Mestre,Montse Nebrera i Rafel Nadal han estat al plató de 8 al dia. També Antoni Batista, periodista i escriptor, Raimundo Viejo, professor de Ciències Polítiques de la UdG i Martin Aranburu, expert en política basca.

Pere Macias (CiU), Joan Ignasi Elena (PSC), Santi Rodríguez (PPC), Alfred Bosch (ERC), Laia Ortiz (ICV), Jordi Cañas (C’s) i Toni Strubell (SI) han fet la seva lectura dels comicis a Galícia i Euskadi i han analitzat quina influència generen en les pròximes eleccions catalanes del 25 de novembre.

Podeu veure el vídeo aquí.

Euskadi al retrovisor

CatDem fundazioko nire blogean Euskal hauteskundeei buruz publikatutako nire azken artikulua:

"Han quedat enrere els temps en els quals la política del País Basc influenciava la dinàmica política de casa nostra. En el passat no massa llunyà, fos per la demagògia discursiva des del centralisme espanyol, que feia servir l’excusa del terrorisme per atacar qualsevol nacionalisme o fos per la “basquitis” que patien alguns sectors nacionalistes del nostre país, hom tenia la sensació que era la política basca la que marcava l’agenda política espanyola. Ara les coses han canviat. Euskadi ni és, i pronostico que tampoc no serà, cap problema polític per a Espanya en la propera legislatura. L’anàlisi de la realitat política d’avui en dia a Euskadi no ens dóna elements, ara per ara, per pensar el contrari. Parlem d’evidències. 
Una. El PNB guanyarà les eleccions. Veurem en quina diferència respecte de EHBildu, però no seran pocs els ciutadans que considerin que votar PNB és un vot útil com a partit que pot garantir una gestió eficaç de l’autogovern. La crisi pesa molt, també a Euskadi. A més a més, no es pot descartar el factor de la por. La possibilitat que EHBildu estigui a prop en les enquestes por induir a més d’un votant del PSE a escollir el candidat Urkullu el dia 21. EL PNB és conscient d’aquesta possibilitat i, en conseqüència, el discurs reivindicatiu en el pla nacional és el més tou dels últims anys. Les propostes del PNB en quan a la superació del marc jurídic actual es limiten a la discussió d’un nou text d’autogovern que seria aprovat pel poble basc en referèndum l’any 2015. Tot plegat és poca cosa si comparem amb el procés que es viu a Catalunya.
Dos. EHBildu serà la segona força del Parlament Basc. Els problemes però començaran l’endemà. Amb un lehendakari del PNB que no tindrà cap problema per cercar aliances puntuals amb el PP o el PSOE, EHBildu veurà molt disminuït el seu pes polític real. A més, el punt polític en el qual pot tenir més a dir, la pacificació, no sembla que estigui en l’agenda del PP de Madrid. EHBildu haurà de fer una oposició que li permeti consolidar-se i esdevenir alternativa real del PNB en el món nacionalista. Tindrà dos anys abans de les eleccions municipals i forals per aconseguir-ho. 
Tres. El PP i el PSE-PSOE tenen expectatives magres a les eleccions. La manca de radicalitat nacionalista en el discurs del PNB els deixa sense massa marge d’acció, i tots dos tenen la sobrecàrrega dels respectius partits de Madrid. A més a més, es molt possible que tots dos es trobin la necessitat de donar suport al candidat del PNB perquè esdevingui Lehendakari. Com que el PNB no assolirà una majoria prou gran per assolir la lehendakaritza tot sol, és molt possible que PP i PSE donin el seu suport al PNB per poder mostrar-se a Madrid com els partits que van impedir la lehendakaritza d’EHBildu. 
Quatre. Qualsevol enteniment entre EHBildu i el PSE és una quimera. Tot i que sectors de l’esquerra abertzale el contemplen com a possible, es tracta en tot cas d’una possibilitat a llarg termini. El patiment provocat pel conflicte armat és massa recent encara. Cal fer molts passos humanitaris abans de plantejar-se cap aliança política. 
Cinc. No és plausible cap superació del marc jurídic actual en la propera legislatura. Qualsevol intent seriós per part d’Euskadi comporta un enteniment entre les dues famílies del nacionalisme basc que a hores d’ara és impossible. 
Ara és Catalunya qui mira a Euskadi pel retrovisor. No és pas cap problema de compromís social amb l’independentisme per part dels bascos, es tracta, a parer meu, d’una manca d’acord entre dues forces polítiques que desconfien l’una de l’altra."

Elkarrizketa Bizkaia Irratia

Hemen  entzungai Bizkaia Irratiak Kataluniako egoerari buruz egoindako elkarrizketa.

Independencia o pacto fiscal

CONVERGENCIA i Unió (CiU), Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) e Iniciativa per Catalunya-Verds (ICV) asisten hoy a la manifestación independentista de Barcelona convocada por la iniciativa social ANC (Assemblea Nacional Catalana). Su presencia en esta manifestación ha provocado un torrente de reacciones por parte de aquellos que ven cierta incongruencia entre apoyar una manifestación independentista y apoyar al mismo tiempo una estrategia de negociación con el Gobierno español sobre el pacto fiscal. La realidad es en cambio otra. La independencia de Catalunya será imposible si no se consigue el apoyo de la mayoría. Y, para poder conseguir tal mayoría, es indispensable sumar a favor del sí a sectores que hasta ahora habían sido reticentes o negativos a la independencia. En el proceso de conseguir convencer a estos sectores sociales, es indispensable un último intento a favor de la negociación sobre el modelo de financiación. Tal como declaró el actual portavoz de la Generalitat Franscesc Homs en la presentación de su último libro Dret a decidit. Estació Concert, el pacto fiscal y todo el proceso consiguiente para su consecución es un paso más en un camino que solo tiene la independencia de Catalunya en el horizonte.

Si Catalunya reclama un nuevo pacto fiscal no es por una cuestión de egoísmo insolidario. Muy al contrario. Se trata de la dolorosa constatación de que Catalunya sufre un modelo de financiación en el que aporta desproporcionadamente mucho más de lo que recibe. Es tal la magnitud del expolio, que el Gobierno español se ha negado sistemáticamente a hacer públicas las cifras de la balanza fiscal de Catalunya con las arcas del Estado. En cifras, la diferencia entre lo que pagamos y recibimos es de 1,8 millones cada hora; 45 millones al día; 1,3 billones al mes. Explicado en términos más prácticos: un hospital comarcal al día, una nueva biblioteca cada dos horas o un corredor mediterráneo en cuatro meses. ¿Se puede acusar a alguien de querer cambiar esta situación? La constatación social es tan amplia que la ultima encuesta del CEO (Centre d'estudis i opinió) constata que el 75% de los ciudadanos de Catalunya considera el sistema actual injusto, y reivindica un nuevo modelo de financiación.

CiU convirtió la reivindicación de un nuevo pacto fiscal en el centro de su estrategia política para ganar las elecciones de 2010. Una vez obtenida la victoria, la Generalitat ha llevado a cabo una estrategia política para cumplir el compromiso adquirido con la sociedad. En consecuencia, se ha realizado un debate en el Parlament que dio como resultado 108 (de 131) votos favorables a entablar negociaciones con el Gobierno español. Evidentemente, la postura del PP no invita a ningún optimismo sobre el resultado de este proceso. Pero, aparte de constataciones o sensaciones, la realidad es que la Generalitat está obligada a dar los pasos para intentar la negociación. Es un mandato social.

Por tanto, no existe incompatibilidad entre llevar a cabo una estrategia política institucional a favor del autogobierno y el legítimo deseo de expresar en la calle que el objetivo último es la independencia. La manifestación de hoy es la constatación de que cada día son más los que apoyan la independencia. Nunca hasta el momento una manifestación que abogase por la creación de un nuevo Estado catalán separado de España había convocado a los miles de personas que saldremos hoy a la calle. Es también la prueba de que la estrategia del nacionalismo catalán está poco a poco cuajando entre diferentes sectores sociales.

En Catalunya van a pasar muchas cosas en los próximos meses. Si la negociación con el Gobierno de Rajoy fracasa, será obligatorio que todos los partidos presenten sus nuevas estrategias a la sociedad y que esta, en elecciones, dictamine qué camino quiere seguir. Pero lo realmente importante de la situación política es que el nacionalismo catalán y, con él, la mayoría de la sociedad catalana, abandonará la idea de que el pacto con España es una posibilidad. Catalunya se siente maltratada e incomprendida dentro de España. Esto provoca que la independencia ya no sea el sueño utópico de una minoría. Es llana y simplemente, la única opción.

Publicado en el Noticias de Gipuzkoa el dia 11 de septiembre de 2012.

BTV

Aquí podeu veure el vídeo de Barcelona Televisió de la notícia sobre el debat que van fen Joseba Egibar i Pernando Barrena a l'Euskal Etxea de Barcelona.

La notícia la trovareu al minut 22 i 30 segons.

8 TV

Aquí podeu veure el vídeo de 8 TV de la notícia sobre el debat que van fen Joseba Egibar i Pernando Barrena a l'Euskal Etxea de Barcelona.

La notícia la trovareu al minut 14 i 24 segons.

Diario Vasco

Aquí podéis ver la notícia sobre la charla de Joseba Egibar y Pernando Barrena en la Euskal Etxea de Barcelona.

Europapress en la charla de la Euskal Etxe

Aquí podéis ver la notícia publicada en Europapress sobre la charla ofrecida por Joseba Egibar y Pernando Barrena en la Euskal Etxea de Barcelona.

Nació Digital. Xerrada a l'Euskal Etxe.

Aquí podeu veure la notícia publicada per Nació Digital sobre la xerrada de Joseba Egibar i Pernando Barrena a l'Euskal Etxea de Barcelona.

Hitzaldia Euskal Etxean. Berria

Hemen ikusgai Bartzelonako Euskal Etxean Pernando Barrenak eta Joseba Egibarrek egindako hitzaldiaz Berria egunkariak esandakoa.

Tertùlia CatRàdio 01-08-2012

Hi intervenen Marc Molins, advocat penalista i professor d'Esade; Marcos Lamelas, periodista econòmic d''El Confidencial', Martín Aramburu, exdiputat d'EA.
Aquí,

Tertùlia CatRàdio 08-08 -2012

Hi intervenen Saül Gordillo, periodista d''El Periódico'; Marcos Lamelas, periodista econòmic d''El Confidencial', i Martín Aramburu, exdiputat d'EA.
Aquí.

Tertùlia CatRàdio 22-08 -12

Amb Lluís Racionero, escriptor; Saül Gordillo, periodista d'"El Periòdico de Catalunya", i Martín Aramburu, exdiputat d'EA.
Aquí.

Tertùlia CatRàdio 29-08-12

Amb Saül Gordillo, periodista d'"El Periòdico de Catalunya"; Martín Aramburu, exdiputat d'EA, i Carme Colomines, periodista.

Aquí.

Tertùlia CatRàdio 2012-07-25

Hi intervenen Marcos Lamelas, periodista econòmic d'"El Confidencial" a Catalunya; Marc Molins, advocat penalista i professor d'Esade; Martín Aranburu, exdiputat d'EA; Eudald Serra, redactor d'esports de Catalunya Ràdio, i David Clupés, redactor d'esports de Catalunya Ràdio.
Aquí.

Tertùlia CatRadio 2012-07-18

Tertùlia als Matins de Catalunya Ràdio amb Marcos Lamelas, periodista econòmic d'"El Confidencial" a Catalunya; Marc Molins, advocapenalista i professor d'Esade i Martín Aranburu, exdiputat d'EA.

Pitja aquí.

Denok Donostian

Bakea ez da egiten gatazkan zegoen aldeetako batek urratsak ematen dituelako. Gatazkako bi aldeek eman behar dituzte urratsak. Beste modurik ez dago. Ezker Abertzaleak abiadura handian eman ditu azken hilabeteetan urrats horiek, artean, Estatuko indarrek zer egin dute? Bada garaia beraiek ere mugimenduren bat egin dezaten. Bateragune auzia da aukera ezinobea. Rafa Diez, Arnaldo Otegi, Miren Zabaleta, Sonia Jacinto eta Arkaitz Rodriguez kalean behar lukete aspalditik. Datorren asteazkenean bost euskal herritar horien defentsak aurkeztutako helegitearen inguruan erabaki judiziala hartuko da Madrilen. Gure ekintzek ez dute erabakia aldatuko, baina behinik gure iritzia garbi behar du geratu. Gurea diodanean, pertsona anitzen iritzia esan nahi dut. Desberdintasunak desberdintasun, gutizian eta eskubidden bermatzean gutxiengo amankomuna topatzen dakigun jendea garelako. Horregatik, bihar, martxoak 24, Donostian egindo den agerraldi publikoaren bat egiten dut. Bidezkoa delako eta beharrezkoa delako.