¿Qué nos jugamos?

Esta es la pregunta que gran parte del electorado independentista de
Euskal Herria se estará haciendo estos días, y consecuentemente,
planteándose la conveniencia de participar en el proceso electoral.
¿Nos jugamos realmente algo quienes aspiramos a un Estado Vasco
independiente? Depende del punto de vista: a corto plazo podría
pensarse que no, pero creo que estas elecciones tienen más
importancia de la que pensamos para los movimientos políticos que a
medio y largo plazo puedan darse en el mapa electoral de Euskal
Herria.

Además del argumento utilizado repetidamente por los diferentes
partidos de que es necesario estar donde se discuten los intereses de
nuestro pueblo, los resultados obtenidos por las fuerzas políticas de
nuestro país pueden forzar el replanteamiento de estrategias asumidas
por éstos. Por primera vez en estos últimos años EA concurre en
solitario a las elecciones, alejada del PNV, en el ámbito del
nacionalismo vasco que no comparte las vías político-militares de ETA.

EA hace una apuesta arriesgada pero coherente con la línea política
ganadora en el último congreso. Su proceso interno de cambio, de
reorientación estratégica de la política hacia un ámbito de
independentismo pragmático y social había de encarar en algún momento
su viabilidad en este país, alejado del nacionalismo de campaña
electoral y de una práctica política diaria poco coincidente con la
necesidad de asumir riesgos políticos en las instituciones vascas,
con el objetivo de orientar este pueblo en una dirección de
emancipación social y nacional. La respuesta que los ciudadanos den
al proyecto que representa EA confirmará lo que miles de ciudadanos
de este país pensamos: es necesaria y positiva una fuerza política
que aúne independentismo con pragmatismo y valores nacionales con
valores sociales. Por resumirlo gráficamente: es posible estar en las
instituciones para legislar de forma que el gobierno ultra-derechista
del PP recurra la ley antes de su publicación (Ley de Sistema
Universitario Vasco) y participar en Eztabaidagunea para avanzar en
la resolución del conflicto y en la construcción nacional.

Las apuestas estratégicas de los partidos no han de variar como
consecuencia de sus resultados electorales, pero es indudable que los
partidos sólo disponen de las elecciones para medir el grado de
aceptación de su actividad política. La viabilidad del nacionalismo
que representa EA, las puertas abiertas que ha mantenido a Batasuna
cuando los demás miraban a otro lado y las denuncias de vulneración
de derechos individuales y colectivos desde todos los puntos de vista
y en todos los ámbitos pasan un examen capital. Por eso, quizás nos
juguemos más de lo que pensamos en estas elecciones. El tiempo dirá

Mundu ordena berria

Gizateriari zail egiten zaio askotan bere garaian gertatzen diren transformazio askoren benetako dimentsioaz jabetzea, eta historiaren perspektiba analitiko objektiboa izaten da urte batzuk pasatu eta gero aldaketa politiko, ekonomiko eta sozial askoren benetako garrantziaz jabearazten gaituena. Horren ondorioz, fenomenoak gertatzen diren heinean azpi-baloratuak izan ohi dira eta gizartea, aldaketa kualitatiboen protagonista izatetik transformazio horien pairatzaile izatera pasatzen da. Horixe gertatzen ari da gaur egun, mundu mailako ordenan erantzukizun garrantzitsua duten hainbat erakundek eraldaketa sakonak izaten ari baitira, besteak beste Nazio Batuen Erakundea eta Europako Batasuna.

Irakeko inbasioak argi utzi du NBEren erabaki ahalmena oso erlatiboa dela. Munduko Nazioen Batzarrak, Batzar Orokorrak alegia, ez du erabaki ahalmenik eta erakundearen benetako botere organoak, Segurtasun Kontseiluak ez du bere esku edozein naziok hartu lezakeen erabaki baten aurkako neurri efektiboak hartzeko baliabiderik. Erabaki komunek ez dute lortu aldebakartasuna eragozterik, eta estatubatuarrek, errusiarrek edo txinatarrek egingo luketen bezalaxe, nazioarteari dagozkion erabakiak hartzen dituzte beren interesen alde, nazioarteko legedia errespetatu gabe, eta NBEn egon litekeen gehiengo iritzia alde batera utziz. Mundua globalizatzen ari zaigun honetan, batzar bidezko diskusio eta erabaki dinamika lortu ahal izateko eman beharreko urratsak balazta kualitatibo handia izan du estatubatuarren jarreraren ondorioz, nabaria baita, potentzia batek nahiko nagusitasun duela gainontzeko nazioei eragiten dieten erabakiak hartu eta betearazteko.

Europako Batasunaren eraldaketa da bigarren fenomenoa. Hamar estatu sartu berri dira Batasunean, eta 25 estatuen batasun politiko eta ekonomikoa arautuko duen Europar Konstituzio bat da mintzagai egunotan. Urte gutxian sakonki aldatu behar izan dugu gure Europaren perspektiba: muga itxiko estatu desberdinen lurralde handi bat izateari utzi eta hizkuntza, erlijio eta bizimodu desberdinak biltzen dituen batasun politikoa bihurtu da, Lisboatik Budapesteraino zabaltzen den erakunde berri horren baitan kokatzen direlarik baita ere euskaldunen interesak.

Mundua izugarri aldatzen ari da. Estatu Batuak ordena bat inposatzeko gai dira eta Europan estatu erraldoi baten hazia landaturik dago. Gu ez gara, ordea, aldaketa horien pro- tagonista, eta asko jota, behatzaile objektibo legez aldaketa horiek konstatatu ditzakegu egunez egun hedabideetan. Ezkerra askatasunaz ari denean, honetaz aritzen da, askatasunaren ezinbesteko ezaugarria baita aldaketen protagonista izateko libre sentitzea.

Gazte Abertzaleak. 2003/04/26

Euskal Herriaren balkanizazioa

Euskal Herriko gatazka Irlandakoarekin parekatzeko joera dugu, han ematen diren baldintza politikoak hemen ezagutzen ditugunekin antzekotasun handiak zituztelakoan. Aldekotasun horren zuzentasuna debatitzeko asmoa ez darabilkit buruan gaurkoan, baizik eta bestelako hausnarketa bat, Euskal Herrian gerta litekeen balkanizazioa alegia.

Finean Euskal Herriko arazo politikoa nortasun arazo bat baita. Nortasun politiko arazo bat. Norbere burua espainiartzat eta frantziartzat jotzen dutenak egon badaude, baina era berean ukaezina da norbere burua soilik euskalduntzat jotzen dugunak ere egon bagaudela. Gerta liteke nazio kontzeptzio batzuek beren estatu propioa izatea, eta era berean gerta liteke beste batzuk propioak ez diren beste nortasun politiko batzuetan murgildurik geratzea. Errealitate honekin, estatuek nahitaez egin beharreko hautu bat dute pare-parean: estatuarekin bat datorren nortasun politikoa ukatu ala onartu.

Errespetu kasuan formula anitz daude nortasun politiko desberdinek elkarri errespetua frogatu diezaioten, beti ere baldintza sinple batetan oinarrituz: desberdinaren errespetua eta desberdinaren erabakitze ahalmenaren onarpena gauza bera dira. Hortik abiatuta, komunitate politiko desberdindu batek erabaki asko har ditzake: Estatuan txertatzea federalismoan, konfederalismoan, autonomian, zentralismoan edo estatu berezitasunean oinarrituz, edo estatutik at proiektu propioari ekitea. Edozein aukera da posible, baina denek dute abiapuntu bera: nortasun politiko desberdinduen onarpen.

Ukazioa da beste aukera. Hau da, herri batek bere estatuan nortasun politiko bakarra egoteari irmo eustea. Hau arazo larria izan ohi da estatuentzat askotan: ukatua sentitzen den komunitatea errekonozimenduaren aldeko norgehiagoka politikoak abiaraztea. Norgehiagoka horiek batzuetan militar itxura ere hartu dute, eta kasu zailenetan borroka militar hutsean transformatu dira. Balkanetan, azaldutako hiru aukeretatik azkena nagusitu zen. Serbiarrak, kroaziarrak eta bosniarrak bestearen nazio identitate sentimen- duari muzin eginez komunitate arteko gatazka militar odoltsuak abiarazi zituzten. Eta nire ustez guk kontuan hartu beharrekoa ez da gerraren eta garbiketa etnikoaren konstatazio objektiboa, baizik eta militarismoaren nagusitasuna suposatu zuen dinamika militaristazale itsua. Beste komunitatearen eskubi- deen ukazioa, komunitate desberdinen arteko distantziak gutxitu baino erakartzen dituen hedabideen jarrera, jarrera polizial eta militarzaleen pixkanakako nagusitasuna eta justifikazio publikoa… honen guztiaren berri izan zuten Balkanetan, eta honen guztiaren berri izaten hasiak gara hemen. Baikortasunak eta ezkortasunak alde batera utzita, merezi du honen gainean apur bat pentsatzea.

GAZTE ABERTZALEAK-eko Aldizkaria. 2003/03/06